Świadczenie rodzicielskie

Zmiany od dnia 19.03.2025 roku

Dnia 19 marca 2025 r. wejdą w życie przepisy ustawy z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. 2024 poz. 1871). Ustawa wprowadza dodatkowy uzupełniający urlop macierzyński do 8 tygodni lub do 15 tygodni – w zależności od okresu hospitalizacji i tygodnia ciąży, w którym urodzi się dziecko, lub jego masy urodzeniowej. Konsekwencją zmian dokonanych w kodeksie pracy oraz w przepisach regulujących przysługiwanie zasiłku macierzyńskiego jest również zmiana w ustawie o świadczeniach rodzinnych dotycząca świadczenia rodzicielskiego. 

W  art. 17c ustawy o świadczeniach rodzinnych, po ust. 3, dodano  ust. 3a–3f w brzmieniu:

„3a. W przypadku urodzenia dziecka:

1) przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g okresy, o których mowa w ust. 3, ulegają wydłużeniu o tydzień za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie;

2) po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g okresy, o których mowa w ust. 3, ulegają wydłużeniu o tydzień za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia po porodzie;

3) po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i jego pobytu w szpitalu, pod warunkiem że pobyt dziecka w szpitalu po  porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni, przy czym pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie, okresy, o których mowa w ust. 3, ulegają wydłużeniu o tydzień za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia do upływu 8. tygodnia po porodzie.

3b. Okres wydłużenia, o którym mowa w ust. 3a, potwierdza się na podstawie zaświadczenia wydanego przez szpital, w którym przebywało dziecko. Zaświadczenie zawiera informacje o okresie pobytu dziecka w szpitalu oraz o urodzeniu dziecka:

1) przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g;

2) po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g;

3) po ukończeniu 37. tygodnia ciąży.

3c. W przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie przy ustalaniu prawa do wydłużenia okresu przysługiwania świadczenia rodzicielskiego na zasadach określonych w ust. 3a należy uwzględnić wagę dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz okres pobytu w szpitalu dziecka najdłużej hospitalizowanego.

3d. Przy ustalaniu prawa do wydłużenia okresu przysługiwania świadczenia rodzicielskiego na zasadach  określonych w ust. 3a okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu odpowiednio 8. albo 15. tygodnia po porodzie sumuje się. Niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego tygodnia.

3e. Ustalenie prawa do wydłużenia okresu przysługiwania świadczenia rodzicielskiego na zasadach określonych w ust. 3a–3d następuje jednorazowo na wniosek osoby uprawnionej złożony najpóźniej do ostatniego dnia miesiąca następującego po upływie okresów, o których mowa w ust. 3.

3f. Osoba, o której mowa w ust. 1 pkt 2–4, ma prawo do wydłużenia okresu przysługiwania świadczenia rodzicielskiego na zasadach określonych w ust. 3a, jeżeli pobyt dziecka w szpitalu miał miejsce odpowiednio po objęciu dziecka opieką lub po przysposobieniu dziecka.”

Natomiast w art. 17c w ust. 9 pkt 1 określono, że świadczenie rodzicielskie nie będzie przysługiwać także w przypadku, gdy co najmniej jeden z rodziców dziecka lub osoba, o której mowa w ust. 1 pkt 2 lub 3, otrzymuje zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.

Ponadto w art. 29 ust.1 ww. ustawy z dnia 6 grudnia 2024 r. dodano przepisy przejściowe zgodnie, z którymi nowe brzmienie art. 17c ustawy stosuje się także do osoby, która w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy (tj. 19 marca 2025 r.) jest uprawniona do otrzymywania świadczenia rodzicielskiego lub otrzymuje świadczenie rodzicielskie.  W takim przypadku prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się na wniosek osoby uprawnionej do otrzymywania świadczenia rodzicielskiego lub otrzymującej świadczenie rodzicielskie złożony nie później niż do ostatniego dnia miesiąca następującego po upływie okresów, o których mowa w art. 17c ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Podsumowując będą 4 przypadki wydłużenia świadczenia rodzicielskiego za okres pobytu dziecka w szpitalu po urodzeniu:

Wcześniak urodzony przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży – wydłużenie do 15 tygodni za każdy tydzień pobytu w szpitalu po porodzie,
Wcześniak urodzony po ukończeniu 28 tygodniu ciąży a przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży z masą urodzeniową większą niż 1000 g – wydłużenie do 8 tygodni za każdy tydzień pobytu w szpitalu po porodzie,
Dziecko urodzone zarówno przed terminem (w dowolnym okresie ciąży) jak i terminowo (tj. po 37 tygodniu ciąży) ale z masą urodzeniową nie wyższą niż 1000 g - wydłużenie do 15 tygodni za każdy tydzień pobytu w szpitalu po porodzie,
Dziecko urodzone terminowo (tj. po ukończeniu 37 tygodnia ciąży) i z masą urodzeniową większą niż 1000 g – wydłużenie do 8 tygodni za każdy tydzień pobytu w szpitalu pod warunkiem, że od 5 dnia po porodzie do 28 dnia po porodzie będzie miał miejsce pobyt w szpitalu trwający co najmniej 2 kolejne dni.

PRZYKŁADY

Przykład 1. Dziecko urodzone przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g – art. 17 ust. 3a pkt 1

Dziecko urodzone 1 kwietnia 2025 r. w 27 tygodniu ciąży o wadze 1400 g. Okres pobytu w szpitalu po porodzie wyniósł: od 1 kwietnia 2025 r. do 5 maja 2025 r. Matka dziecka składa wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego 9 maja 2025 r., do wniosku dołącza zaświadczenie ze szpitala z którego wynika, że dziecko urodziło się 1 kwietnia 2025 r. przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży i było hospitalizowane od 1 kwietnia 2025 r. do 5 maja 2025 r. 

Organ właściwy po rozpatrzeniu wniosku przyznaje świadczenie rodzicielskie na okres: od 1 kwietnia 2025 r. do 5 maja 2026 r., czyli w wymiarze 57 tygodni: 52 tygodnie wymiaru podstawowego wynikającego z art. 17c ust. 3 pkt 1 ustawy + 5 tygodni wymiaru dodatkowego wynikającego z art. 17c ust. 3a pkt 1 ustawy.

Jak obliczono wymiar dodatkowy:

- okres pobytu dziecka w szpitalu po porodzie wyniósł 34 dni (dzień porodu nie jest wliczany do obliczenia wymiaru dodatkowego) co daje dokładnie 4 tygodnie i 6 dni. Zgodnie z art. 17c ust. 3d zdanie drugie ustawy, niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego tygodnia, w związku z czym uzyskujemy po zaokrągleniu 5 tygodni wymiaru dodatkowego.

Przykład 2. Dziecko urodzone po ukończeniu 28 tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g - art. 17 ust. 3a pkt 2. 

Dziecko urodzone 1 kwietnia 2025 r. w 29 tygodniu ciąży o wadze 1400 g. Okres pobytu dziecka w szpitalu po porodzie wyniósł: od 1 kwietnia 2025 r. do 17 czerwca 2025 r. Matka dziecka składa wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego 25 czerwca 2025 r., do wniosku dołącza zaświadczenie ze szpitala z którego wynika, że dziecko urodziło się 1 kwietnia 2025 r. po ukończeniu 28 tygodnia ciąży z masą urodzeniową powyżej 1000 g i było hospitalizowane od 1 kwietnia 2025 r. do 17 czerwca 2025 r.

Organ właściwy po rozpatrzeniu wniosku przyznaje świadczenie rodzicielskie na okres:

od 1 kwietnia 2025 r. do 26 maja 2026 r., czyli w wymiarze 60 tygodni: 52 tygodnie wymiaru podstawowego wynikającego z art. 17c ust. 3 pkt 1 ustawy + 8 tygodni wymiaru dodatkowego wynikającego z art. 17c ust. 3a pkt 2 ustawy.

Jak obliczono wymiar dodatkowy:

- okres pobytu dziecka w szpitalu po porodzie wyniósł 77 dni (dzień porodu nie jest wliczany do obliczenia wymiaru dodatkowego) co daje dokładnie 11 tygodni. Zgodnie z art. 17c ust. 3a pkt 1 lit. b, w przypadku urodzenia dziecka po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g okresy, o których mowa w ust. 3, ulegają wydłużeniu o tydzień za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia po porodzie. Oznacza to, że pomimo tego, że dziecko przebywało w szpitalu 11 tygodni wymiar dodatkowy świadczenia rodzicielskiego wyniesie 8 tygodni czyli maksymalny przysługujący okres wynikający z ww. przepisu. 

Przykład 3. Dwoje dzieci urodzonych po ukończeniu 28 tygodnia ciąży: pierwsze dziecko z masą urodzeniową poniżej 1000 g, a drugie dziecko z masą urodzeniową powyżej 1000 g i różne okresy pobytu w szpitalu każdego z dzieci.

Dzieci urodziły się 1 kwietnia 2025 r. w 30 tygodniu ciąży:

- pierwsze dziecko: masa urodzeniowa 900 g i pobyt w szpitalu od 1 kwietnia 2025 r. do 10 czerwca 2025 r., drugie dziecko: masa urodzeniowa 1300 g i pobyt w szpitalu od 1 kwietnia 2025 r. do 30 czerwca 2025 r. Matka dziecka składa wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego 30 czerwca 2025 r., do wniosku dołącza 2 zaświadczenia ze szpitala potwierdzające masę urodzeniową każdego dziecka i okresy pobytu dzieci w szpitalu.

Organ właściwy po rozpatrzeniu wniosku przyznaje świadczenie rodzicielskie na okres:

od 1 kwietnia 2025 r. do 29 września 2026 r., czyli w wymiarze 78 tygodni: 65 tygodni wymiaru podstawowego wynikającego z art. 17c ust. 3 pkt 2 ustawy  + 13 tygodni wymiaru dodatkowego wynikającego z art. 17c ust. 3a pkt 1 i 2 ustawy.

Jak obliczono wymiar dodatkowy:

- okres pobytu pierwszego dziecka z masą urodzeniową 900 g w szpitalu po porodzie wyniósł 70 dni (dzień porodu nie jest wliczany do obliczenia wymiaru dodatkowego), co daje dokładnie 10 tygodni,

- okres pobytu drugiego dziecka z masą urodzeniową 1300 g w szpitalu po porodzie wyniósł 90 dni (dzień porodu nie jest wliczany do obliczenia wymiaru dodatkowego), co daje dokładnie 12 tygodni i 6 dni, co po zaokrągleniu niepełnego tygodnia w górę do pełnego tygodnia (art. 17c ust. 3d) daje w sumie 13 tygodni.

Jednak zgodnie z art. 17c ust. 3c, w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym  porodzie, przy ustalaniu prawa do wydłużenia okresu przysługiwania świadczenia  rodzicielskiego na zasadach określonych w ust. 3a należy uwzględnić wagę  dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz okres pobytu w szpitalu dziecka najdłużej hospitalizowanego.

Powyższy przepis oznacza, że w opisanym przypadku, organ właściwy, do wyliczenia wymiaru wydłużenia świadczenia rodzicielskiego bierze pod uwagę zarówno fakt, że jedno dziecko urodziło się z masą urodzeniową poniżej 1000 g oraz fakt, że drugie dziecko z masą urodzeniową powyżej 1000 g było hospitalizowane dłużej od dziecka pierwszego. Zgodnie z ww. art. 17c ust. 3c, uwzględniamy zatem masę urodzeniową dziecka pierwszego (900 g), dającą maksymalny okres wydłużenia świadczenia rodzicielskiego do 15 tygodni i okres hospitalizacji dziecka drugiego (13 tygodni). W związku z tym, w ww. przykładzie finalnie wymiar wydłużenia świadczenia rodzicielskiego wyniesie 13 tygodni.

Przykład 4. Dziecko urodzone po ukończeniu 37 tygodnia ciąży – art. 17 ust. 3a pkt 3 - przypadek
 a). 

Dziecko urodzone 1 kwietnia 2025 r. po ukończeniu 37 tygodnia ciąży. Okres pobytu dziecka w szpitalu po porodzie wyniósł: od 1 kwietnia 2025 r. do 9 kwietnia 2025 r. Matka dziecka składa wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego 15 kwietnia 2025 r., do wniosku dołącza zaświadczenie ze szpitala z którego wynik, że dziecko urodziło się 1 kwietnia 2025 r. po ukończeniu 37 tygodnia ciąży i było hospitalizowane w okresie od 1 kwietnia 2025 r. do 9 kwietnia 2025 r.

Organ właściwy po rozpatrzeniu wniosku przyznaje świadczenie rodzicielskie na okres:

od 1 kwietnia 2025 r. do 7 kwietnia 2026 r. czyli w wymiarze 53 tygodni: 52 tygodnie wymiaru podstawowego wynikającego z art. 17c ust. 3 pkt 1 ustawy + 1 tydzień wymiaru dodatkowego wynikającego z art. 17c ust. 3a pkt 3 ustawy.

Jak obliczono wymiar dodatkowy:

- w pierwszej kolejności należy sprawdzić czy dziecko po porodzie przebywało w szpitalu co najmniej 2 kolejne dni, przy czym 1 z tych dwóch dni musiał przypadać w okresie między 5 a 28 dniu po porodzie.  

W tym przykładzie ten warunek jest spełniony:

- dziecko przebywało w szpitalu co najmniej 2 kolejne dni, a pierwszy tych z dni przypadał w okresie między 5 a 28 dniem po porodzie i był to 6 kwietnia 2025 r. (czyli 5 dzień po porodzie). Zatem liczenie okresu do ustalenia przedłużenia przysługiwania świadczenia rodzicielskiego rozpoczynamy od 6 kwietnia 2025 r,.  a kończymy 9 kwietnia 2025 r. (ostatni dzień pobytu dziecka w szpitalu). Łączny czas pobytu dziecka w szpitalu, który bierzemy pod uwagę do ustalenia wymiaru dodatkowego wyniósł więc 4 dni, czyli daje nam to w sumie 1 tydzień dodatkowego wymiaru świadczenia rodzicielskiego, ponieważ zgodnie z art. 17c ust. 3d zdanie drugie ustawy niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego tygodnia.

Przykład 5. Dziecko urodzone po ukończeniu 37 tygodnia ciąży– art. 17 ust. 3a pkt 3 -przypadek 
b). 

Dziecko urodzone 1 kwietnia 2025 r. po ukończeniu 37 tygodnia ciąży. Okres pobytu dziecka w szpitalu po porodzie wyniósł: od 1 kwietnia 2025 r. do 4 kwietnia 2025 r.

Matka dziecka składa wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego 15 kwietnia 2025 r. Organ właściwy po rozpatrzeniu wniosku przyznaje świadczenie rodzicielskie na okres: od 1 kwietnia 2025 r. do 31 marca 2026 r. czyli w wymiarze 52 tygodni wymiaru podstawowego wynikającego z art. 17c ust. 3 pkt 1 ustawy.

Następnie, w wyniku powikłań zdrowotnych, dziecko ponownie było hospitalizowane w okresie od 22 kwietnia 2025 r. do 20 maja 2025 r. W związku z tym, 27 maja 2025 r. matka dziecka składa wniosek o ustalenie przedłużenia okresu przysługiwania świadczenia rodzicielskiego. Do wniosku dołącza zaświadczenie ze szpitala z którego wynika, że dziecko urodziło się 1 kwietnia 2025 r. po ukończeniu 37 tygodnia ciąży i było hospitalizowane w okresie od 22 kwietnia 2025 r. do 20 maja 2025 r. 

Organ właściwy po rozpatrzeniu wniosku przyznaje/przedłuża okres ustalonego wcześniej świadczenia rodzicielskiego do 5 maja 2026 r., czyli o kolejne 5 tygodni wymiaru dodatkowego wynikajacego z art. 17 c ust. 3a pkt 3 ustawy.

Jak obliczono wymiar dodatkowy:

- w pierwszej kolejności należy sprawdzić czy dziecko po porodzie przebywało w szpitalu co najmniej 2 kolejne dni, przy czym 1 z tych dwóch kolejnych dni powinien przypadać w okresie od 5 do 28. dnia po porodzie. 

W tym przykładzie ten warunek jest spełniony:

- dziecko przebywało w szpitalu co najmniej 2 kolejne dni, a pierwszy tych dwóch kolejnych  dni przypadał w okresie między 5 a 28 dniem po porodzie i był to 22 kwietnia 2025 r., czyli 21 dzień po porodzie (pobyt w szpitalu w okresie 1-4 kwietnia 2025 r. nie jest wliczany do wymiaru dodatkowego gdyż był to okres przypadający przez 5 dniem po porodzie). Zatem liczenie okresu do ustalenia przedłużenia przysługiwania świadczenia rodzicielskiego rozpoczynamy od 22 kwietnia 2025 r., a kończymy 20 maja 2025 r. (ostatni dzień pobytu dziecka w szpitalu). Łączny czas pobytu dziecka w szpitalu, który bierzemy pod uwagę do ustalenia wymiaru dodatkowego wyniósł 29 dni, czyli 4 tygodnie i 1 dzień. Daje nam to w sumie 5 tygodni dodatkowego wymiaru świadczenia rodzicielskiego, ponieważ zgodnie z art. 17c ust. 3d zdanie drugie ustawy, niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego tygodnia.

Przykład 6. Dziecko urodzone po ukończeniu 37 tygodnia ciąży – art. 17 ust. 3a pkt 3 -przypadek
 c). 

Dziecko urodzone 1 kwietnia 2025 r. po ukończeniu 37 tygodnia ciąży. Okres pobytu dziecka w szpitalu po porodzie wyniósł: od 1 kwietnia 2025 r. do 15 kwietnia 2025 r.  Następnie dziecko jest ponownie hospitalizowane, tym razem w okresie od 29 kwietnia 2025 r. do 13 maja 2025 r.

Matka dziecka składa wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego 15 maja  2025 r., do wniosku dołącza zaświadczenia ze szpitala z których wynika, że dziecko urodziło się 1 kwietnia 2025 r. po ukończeniu 37 tygodnia ciąży i było hospitalizowane w okresie od 1 kwietnia 2025 r.  do 15 kwietnia 2025 r. oraz w okresie od 29 kwietnia 2025 r. do 13 maja 2025 r.

Organ właściwy po rozpatrzeniu wniosku przyznaje świadczenie rodzicielskie na okres:

od 1 kwietnia 2025 r. do 28 kwietnia 2026 r. czyli w wymiarze 56 tygodni: 52 tygodnie wymiaru podstawowego wynikającego z art. 17c ust. 3 pkt 1 ustawy + 4 tygodnie wymiaru dodatkowego wynikającego z art. 17c ust. 3a pkt 3 ustawy.

Jak obliczono wymiar dodatkowy:

- w pierwszej kolejności należy sprawdzić czy dziecko po porodzie przebywało w szpitalu co najmniej 2 kolejne dni, przy czym 1 z tych dwóch dni musiał przypadać w okresie między 5 a 28 dniu po porodzie.

W tym przykładzie ten warunek jest spełniony:

- dziecko przebywało w szpitalu co najmniej 2 kolejne dni, a pierwszy tych z dni przypadał w okresie między 5 a 28 dniem po porodzie i był to 6 kwietnia 2025 r. (czyli 5 dzień po porodzie). Zatem liczenie okresu do ustalenia przedłużenia przysługiwania świadczenia rodzicielskiego rozpoczynamy: od 6 kwietnia 2025 r., a kończymy 15 kwietnia 2025 r. (ostatni dzień pierwszego  pobytu dziecka w szpitalu). Daje nam to razem 10 dni pobytu dziecka w szpitalu, które uwzględniamy do ustalenia wymiaru dodatkowego świadczenia rodzicielskiego. 

I następnie ustalamy ile dni wyniósł drugi okres pobytu dziecka w szpitalu czyli od 29 kwietnia 2025 r. do 13 maja 2025 r. – wyniósł 15 dni.

Zgodnie z art. 17c ust. 3d ustawy przy ustalaniu prawa do wydłużenia okresu przysługiwania świadczenia rodzicielskiego na zasadach określonych w ust. 3a okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu odpowiednio 8. albo 15. tygodnia po porodzie sumuje się. Niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego tygodnia.

Zatem po zsumowaniu dwóch okresów pobytu dziecka w szpitalu, które uwzględniamy do ustalenia wymiaru dodatkowego przysługiwania świadczenia rodzicielskiego otrzymujemy łącznie 25 dni, czyli 3 tygodnie i 4 dni, co po zaokrągleniu do pełnego tygodnia daje nam 4 tygodnie wymiaru dodatkowego przysługiwania świadczenia rodzicielskiego.

Przykład 7 . Zastosowanie przepisu przejściowego - art. 29 ustawy z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw.

Zgodnie z art. 29 ust.1 ww. ustawy   przepisy art. 17c ust. 3a–3f, ust. 9 pkt 1 oraz art. 23 ust. 4 pkt 3 lit. ea ustawy o świadczeniach rodzinnych, stosuje się także do osoby, która w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy (czyli 19 marca 2025 r.) jest uprawniona do otrzymywania świadczenia rodzicielskiego lub otrzymuje świadczenie rodzicielskie. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się na wniosek osoby uprawnionej do otrzymywania świadczenia rodzicielskiego lub otrzymującej świadczenie rodzicielskie złożony nie później niż do ostatniego dnia miesiąca następującego po upływie okresów, o których mowa w art. 17 c ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Dziecko urodzone 1 kwietnia 2024 r. w 27 tygodniu ciąży o wadze 900 g. Okres pobytu dziecka w szpitalu po porodzie wyniósł: od 1 kwietnia 2024 r. do 17 czerwca 2024 r. Matka dziecka złożyła wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego 15 kwietnia 2024 r.  Organ właściwy po rozpatrzeniu wniosku przyznał świadczenie rodzicielskie na okres: od 1 kwietnia 2024 r. do 31 marca  2025 r., czyli w wymiarze 52 tygodni wymiaru podstawowego wynikającego z art. 17c ust. 3 pkt 1 ustawy.

Następnie 20 marca 2025 r., czyli  po wejściu w życie ww. ustawy z dnia 6 grudnia 2024 r., która znowelizowała przepisy dotyczące świadczenia rodzicielskiego, matka dziecka składa wniosek o ustalanie przedłużenia okresu przysługiwania świadczenia rodzicielskiego (będzie to w praktyce formularz wniosku o świadczenie rodzicielskie w wersji zaktualizowanej o część dotyczącą wymiaru wydłużenia, którą wnioskodawca odpowiednio wypełnia). Do wniosku dołącza zaświadczenie ze szpitala z którego wynika, że dziecko urodziło się 1 kwietnia 2024 r. przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży i z masą urodzeniową 900 g  i było hospitalizowane w okresie od 1 kwietnia 2024 r.  do 17 czerwca 2024 r.

Organ właściwy w pierwszej kolejności sprawdza, czy matka dziecka spełnia warunki określone w ww. przepisie przejściowym, tzn. czy w dniu wejścia w życie ww. ustawy (tj. 19 marca 2025 r.) otrzymywała lub była uprawniona do otrzymania świadczenia rodzicielskiego (art. 29 ust. 1 ww. ustawy nowelizującej) oraz czy wniosek o przedłużenie okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego został złożony w terminie – czyli nie później niż do ostatniego dnia miesiąca następującego po upływie okresów, o których mowa w art. 17c ust. 3 ustawy
o świadczeniach rodzinnych. W tym przykładzie oba warunki zostały spełnione.

Następnie organ właściwy po rozpatrzeniu wniosku przyznaje/przedłuża okres ustalonego wcześniej świadczenia rodzicielskiego (np. w drodze odpowiedniej zmiany pierwotnej decyzji) do 16 czerwca 2025 r., czyli o kolejne 11 tygodni wymiaru dodatkowego wynikającego z art. 17c ust. 3a pkt 1 ustawy.

Przykłady ilustrujące brak prawa do wydłużonego okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego. 

a) Dziecko urodzone 1 kwietnia 2025 r. po ukończeniu 37 tygodnia ciąży. Okres pobytu dziecka w szpitalu po porodzie wyniósł: od 1 kwietnia 2025 r. do 5 kwietnia 2025 r. 

W tym przypadku wymiar dodatkowy przysługiwania świadczenia rodzicielskiego nie będzie przysługiwał, ponieważ dziecko po porodzie nie przebywało w szpitalu co najmniej 2 kolejne dni, a  1 z tych dwóch dni nie przypadł  w okresie między 5 a 28 dniem po porodzie. Dziecko co prawda przebywało w szpitalu łącznie 4 dni po porodzie, w tym nawet 2 kolejne następujące po sobie dni, ale pierwszy tych z dni nie przypadał w okresie między 5 a 28 dniem po porodzie, czyli w tym przykładzie w okresie od  6 kwietnia 2025 r. do 29 kwietnia 2025 r

b) Dziecko urodzone 1 kwietnia 2025 r. po ukończeniu 37 tygodnia ciąży. Okres pobytu dziecka w szpitalu po porodzie wyniósł: od 1 maja 2025 r. do 3 czerwca 2025 r.

W tym przypadku dodatkowy wymiar świadczenia rodzicielskiego również nie będzie przysługiwał, ponieważ dziecko po porodzie nie przebywało w szpitalu co najmniej 2 kolejne dni, a  1 z tych dwóch dni nie przypadł  w okresie między 5 a 28 dniem po porodzie. Dziecko co prawda przebywało w szpitalu łącznie 34 dni po porodzie, w tym nawet 2 kolejne następujące po sobie dni, ale pierwszy tych z dni nie przypadał w okresie między 5 a 28 dniem po porodzie, czyli w tym przykładzie w okresie od  6 kwietnia 2025 r. do 29 kwietnia 2025 r.

Dodatkowe wyjaśnienia:

- przy przeliczaniu liczby dni pobytu dziecka w szpitalu na tygodnie (które finalnie uwzględniamy przy ustaleniu wymiaru dodatkowego świadczenia rodzicielskiego) , stosujemy zasadę, że tydzień ma 7 dni,

- tygodnie zaokrąglamy zgodnie z art. 17c ust. 3d zawsze w górę, czyli np. 15 dni, które finalnie uwzględniamy przy ustaleniu wymiaru dodatkowego świadczenia rodzicielskiego daje po zaokrągleniu 3 tygodnie przedłużenia pobierania świadczenia.

****

Świadczenie rodzicielskie przysługuje w wysokości 1000 zł miesięcznie.

Kto może otrzymać świadczenie rodzicielskie?
Świadczenie przysługuje osobom sprawującym opiekę nad dzieckiem, które z powodu swojej sytuacji zawodowej nie mogą skorzystać z zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego. Mogą z niego skorzystać m.in. osoby bezrobotne, studenci oraz pracujący na podstawie umowy o dzieło.

Przysługuje ono:
1. Matce lub ojcu dziecka.
2. Opiekunowi faktycznemu dziecka, czyli osobie faktycznie opiekującej się dzieckiem, która wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka – w przypadku objęcia opieką dziecka do ukończenia 14. roku życia.
3. Rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej – w przypadku objęcia opieką dziecka:
- do ukończenia 7. roku życia,
- do ukończenia 10. roku życia, jeżeli podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego.
4. Osobie, która przysposobiła dziecko – w przypadku objęcia opieką dziecka do ukończenia 14. roku życia.

Świadczenie rodzicielskie dla ojca dziecka
Ojciec dziecka może otrzymać świadczenie rodzicielskie w przypadku:
- skrócenia przez matkę okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego (po wykorzystaniu przez nią co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka);
- śmierci matki dziecka;
- porzucenia dziecka przez matkę.

Okres, na jaki przysługuje świadczenie rodzicielskie
Świadczenie rodzicielskie przysługuje przez następujący okres:
- 52 tygodnie – w przypadku urodzenia, przysposobienia lub objęcia opieką jednego dziecka;
- 65 tygodni – w przypadku dwojga dzieci;
- 67 tygodni – w przypadku trojga dzieci;
- 69 tygodni – w przypadku czworga dzieci;
- 71 tygodni – w przypadku pięciorga i więcej dzieci.

Informacje dodatkowe
1. Świadczenie rodzicielskie wynosi 1000 zł miesięcznie netto – nie podlega opodatkowaniu ani innym obciążeniom.
2. Kwotę za niepełny miesiąc oblicza się, dzieląc 1000 zł przez liczbę dni kalendarzowych w miesiącu i mnożąc przez liczbę dni, za które świadczenie przysługuje. Kwotę tę zaokrągla się w górę do 10 groszy.
3. Jedno świadczenie na raz:
- przysługuje jedno świadczenie rodzicielskie, niezależnie od liczby wychowywanych dzieci;
- przysługuje jedno świadczenie rodzicielskie na to samo dziecko.

Świadczenie rodzicielskie nie przysługuje, jeżeli:
1. Jeden z rodziców, opiekun faktyczny lub rodzina zastępcza otrzymuje zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy.
2. Dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej (dotyczy rodziców lub osób przysposabiających dziecko).
3. Rodzic, opiekun faktyczny lub rodzina zastępcza przestali sprawować osobistą opiekę nad dzieckiem, np. w związku z podjęciem pracy zarobkowej uniemożliwiającej opiekę.
4. Przyznano już świadczenie rodzicielskie lub inne świadczenia na to samo dziecko (np. dodatek do zasiłku rodzinnego na urlopie wychowawczym, świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna).
5. Osoba uprawniona do świadczenia rodzicielskiego otrzymuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze (chyba że inne przepisy stanowią inaczej).

Terminy składania wniosków
1. Prawo do świadczenia rodzicielskiego przysługuje od miesiąca:
- urodzenia, przysposobienia lub objęcia dziecka opieką – jeżeli wniosek złożono w ciągu 3 miesięcy od tego wydarzenia;
- skrócenia okresu pobierania świadczenia przez matkę (dotyczy ojca dziecka).
2. Jeżeli wniosek zostanie złożony po terminie, ale nie później niż w ciągu:
- 52 tygodni – w przypadku jednego dziecka;
- odpowiednio dłużej w przypadku większej liczby dzieci.

Godziny przyjmowania wniosków
Poniedziałek, wtorek, środa, piątek: 9:00–14:00
Czwartek: 9:00–16:00
Pokój nr 201
Tel.: 46 863-14-81 wew. 226